O Βελισάριος ένας από τους μεγαλύτερους στρατηγούς όλων των εποχών, με πολλές και μεγάλες νίκες σε Ανατολή και δύση, απέναντι σε Πέρσες, Γότθους, Βάνδαλους και όλους τους εχθρούς της αυτοκρατορίας, <<απέτυχε>> σε μια εκστρατεία περίεργη και διαφορετική από τις άλλες. Το πρώτο μισό του 6ου μ.Χ. αιώνα, επί βασιλείας Ιουστινιανού, ο Πορφύριος, μια φάλαινα, παρακώλυε με τις επιθέσεις της τις θαλάσσιες μεταφορές των Βυζαντινών στο Βόσπορο και τη Μαύρη Θάλασσα. Ο αυτοκράτορας ανέθεσε στον Βελισάριο να εξολοθρεύσει το φοβερό κήτος.
Σε όλα τα χρόνια της σταδιοδρομίας του, ο Βελισάριος, σε μια μόνο εκστρατεία του απέτυχε: σε εκείνην εναντίον του Πορφύριου, του φοβερού κήτους που επί 25 χρόνια συνέχεια προκαλούσε ζημιές στη ναυσιπλοΐα του Βοσπόρου και της Μαύρης Θάλασσας, δίχως να μπορούν μήτε να τον σκοτώσουν μήτε και να τον παγιδεύσουν. Ο Πορφύριος υπήρξε η μοναδική φάλαινα που αναφέρθηκε ποτέ στην Μεσόγειο. Δεν έμοιαζε ούτε με τους φυσητήρες του Ατλαντικού ωκεανού ούτε με τις μεγάλες φάλαινες της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού που συχνά φτάνουν σε μήκος τα 400 πόδια. Ο Πορφύριος δεν ήταν ούτε το ένα όγδοό τους, αντίθετα όμως από κείνες τις ινδικές που είναι πλάσματα δειλά και αποφεύγουν τα πλοία, αυτός είχε κηρύξει στην αυτοκρατορίας εξοντωτικό πόλεμο. Οι φάλαινες δεν τρέφονται, όπως θα ήταν λογικό να υποθέσει κανείς, με μεγάλα ψάρια, αλλά μόνο με το ψιλότερο ψαρομάνι: χυμούν μες στο νερό με ανοιχτό το στόμα και καταπίνουν τα ψάρια κατά χιλιάδες. Ο Πορφύριος αλώνιζε τη Μαύρη Θάλασσα καταβροχθίζοντας το γόνο των ψαριών από το βυθό και μερικές φορές εξαφανιζόταν για μήνες ολόκληρους. Πάντοτε όμως επέστρεφε και παραφύλαγε πότε στα στενά του Βοσπόρου και ποτε στον Ελλήσποντο και έχαφτε με το στόμα του τα κοπάδια των ψαριών που του έφερνε το ρεύμα.
Όταν είχε πρωτοεμφανιστεί ο Πορφύριος, ένας ατρόμητος ψαράς, έξω φρενών επειδή το κήτος τού είχε σκίσει τα δίχτυα, τον πλησίασε με τη μικρή του βάρκα και τον κάρφωσε στα πλευρά με ένα μεγάλο καμάκι. Η ενέργεια εκείνη αποτελεί και την κήρυξη του πολέμου. Ο Πορφύριος, που μέχρι τότε ήταν αρκετά φιλειρηνικές, όρμηξε στη βάρκα και με ένα τίναγμα της ουράς του έκανε τον ψαρά κομμάτια. Τότε οι πάντες συνειδητοποίησαν ότι ο Πορφύριος δεν ήταν το νεαρό κήτος της συνομοταξίας των μη επιθετικών αλλά μια φάλαινα-φονιάς όμοια με κείνες που αναφέρουν οι ναυτικοί μας ότι έχουν δει στα μεγάλα τους ταξίδια.
Ο Πορφύριος ενέδρευε στα βάθη της θάλασσας κι εμφανιζόταν ξαφνικά πετώντας νερό από μια τρύπα στο κεφάλι του και ορμούσε πάνω σε κάθε βάρκα ή καΐκι που έβρισκε μπροστά του, καταστρέφοντάς το με χτυπήματα της ουράς του. Είχε κατορθώσει μάλιστα, σε διαφορετικές περιόδους, να βυθίσει δυο πλοία μεγάλα, ξεπροβάλλοντας ξάφνου κάτω από τις καρίνες τους και διαλύοντας τα ξύλα τους με τα χτυπήματα του κεφαλιού του.
Για τα δεινά που προκαλούσε ο Πορφύριος, δίνονταν λογιών λογιών εξηγήσεις. Οι Ορθόδοξοι ισχυρίζονταν ότι αποτελούσε τιμωρία θεόσταλτη για το αιρετικό κρίμα του Μονοφυσιτισμού, αλλά οι Μονοφυσίτες αποκρίνονταν ότι κάτι τέτοιο δεν αλήθευε αφού το κήτος δεν έκανε διάκριση Ορθόδοξων και Μονοφυσιτών στις επιθέσεις του. Άλλοι έλεγαν ότι το κήτος γύρευε να βρει τον Ιωνά του και πολλοί ήταν οι ναύτες, Ορθόδοξοι ή Μονοφυσίτες, ανάλογα με την περίπτωση, που έχοντας την αντιπάθεια των συναδέλφων τους, πετάχτηκαν στη θάλασσα ως προσφορά θυσίας. Επίσκοποι και των δύο δογμάτων είχαν αναλάβει να ξορκίσουν το μεγάλο κακό και κείμενα γραμμένα σε λωρίδες ρίχτηκαν στο κύμα, που τον εξόρκιζαν στο όνομα της Αγίας Τριάδας να επιστρέψει στον ωκεανό, από όπου είχε έλθει. Ο Πορφύριος όμως δεν ήξερε γράμματα μήτε είχε βαπτιστεί…
Ο Βελισάριος προσφέρθηκε να κυνηγήσει τον Πορφύριο. Για τον σκοπό αυτό, την εποχή που το κήτος ετοιμαζόταν να επιστρέψει στους συνηθισμένους του ψαρότοπους του, ο στρατηγός εγκαταστάθηκε στην είσοδο της Μαύρης Θάλασσας, πάνω σε ένα τεράστιο πλοίο, εξοπλισμένο με πολιορκητικό καταπέλτη που δεν έριχνε κοινό βλήμα με τα ξύλινα πτερύγια, αλλά ένα βαρύ και μακρύ καμάκι. Για την επάνδρωση του καταπέλτη, ο Ιουστινιανός τού είχε δώσει ένα απόσπασμα από την πολιτοφυλακή των Βένετων που όλοι τους φλέγονταν από την επιθυμία να δοξάσουν τα χρώματά τους εξοντώνοντας το κήτος. Έβαψαν λοιπόν με γαλάζιο χρώμα τα καμάκια του καταπέλτη, τα πλευρά του πλοίου και τα κουπιά του.
Έφθασε τελικά μαντάτο ότι ο Πορφύριος είχε θεαθεί να περιδιαβαίνει τις ακτές και ότι κατέβαινε αργά αργά προς την Πόλη με άγριες διαθέσεις. Ο Βελισάριος διέταξε επαγρύπνηση και δοκίμασε τον καταπέλτη, κινητοποιώντας σε αιφνιδιαστική κίνηση τους πολιτοφύλακες, ώστε να είναι έτοιμοι και σωστοί στους χειρισμούς. Έριξε στη θάλασσα ένα βαρέλι και τους έβαλε να το σημαδεύουν μέχρι να εξοικειωθούν και να μπορούν να υπολογίζουν με ακρίβεια τη προωστική δύναμη των σχοινιών, που τα τύλιγαν με μια μανιβέλα. Σε λίγο οι σκοπιωροί εντόπισαν τον Πορφύριο που φυσούσε νερό σε απόσταση ενός μιλίου. Ο Πορφύριος πλησίαζε προχωρώντας στην επιφάνεια και κάποια στιγμή στράφηκε κατά μέτωπο, εναντίον του πλοίου, σαν να είχε την πρόθεση να το εμβολίσει. Ήταν ένα θηρίο με πνεύμα και ευφυΐα και είχε πλήρη συναίσθηση της δύναμής του και της φήμης που είχε αποκτήσει. Συνήθως στη θέα του τα πλοία άνοιγαν όλα τα πανιά του κι έπαιρναν δρόμο βγαίνοντας πολλές φορές από τη ρότα τους έως και 50 μίλια. Εκείνο το πλοίο του Βελισάριου επέμενε…
To κήτος ολοένα και πλησίαζε, ώσπου ο Βελισάριος έδωσε διαταγή να του ρίξουν. Το καμάκι έφυγε σχίζοντας τον αέρα και καρφώθηκε στο βαρέλι, του στόχου που προτίμησαν τελικά οι πολιτοφύλακες, τρέμοντας την οργή του Πορφύριου. Το θηρίο έκανε μια ταλάντευση της ουράς του, τσακίζοντας τα κουπιά, βούτηξε μέσα και εξαφανίστηκε. Πριν όμως χαθεί ολότελα από τα μάτια τους, ο Βελισάριος πρόλαβε και του ριξε ένα βαρύ βέλος με το ατσάλινο τόξο του που ήταν σαν εκείνα που χρησιμοποιούν οι πολιορκούμενοι για να αποτρέψουν τον εχθρό, όταν εκείνος πολιορκεί την πόλη. Σημάδεψε εκεί που πίστευε ότι είναι ο εγκέφαλός του, αλλά οι φάλαινες έχουν περίεργη ανατομία και το βέλος βούλιαξε μέσα στο παχύ στρώμα λίπους του σώματός της.
Ήταν η τελευταία φορά που είδαν τον Πορφύριο οι διώκτες του. Οι άνδρες του πληρώματος κατέληξαν σε μια εκδοχή που διέσωζε τον εγωισμό τους. Σύμφωνα με την εκδοχή αυτή, ο Βελισάριος είχε μεν ρίξει το τόξο του, αλλά αστόχησε κι ύστερα πρόλαβαν εκείνοι κι έριξαν με τον καταπέλτη. Ο Πορφύριος με τα δόντια του έκοψε το στέλεχος κι εξαφανίστηκε μουγκρίζοντας, με βαθιά σφηνωμένη στο λαιμό του την αιχμή του καμακιού.
<<Σύντομα θα πεθάνει από την πληγή και θα αναγνωρίσετε από το γαλάζιο χρώμα τη μύτη του καμακιού>>. Οι Πράσινοι αρνήθηκαν να τους πιστέψουν, κυρίως εξαιτίας του Βελισάριου που έμοιαζε να μη συμφωνεί: << Οι πολιτοφύλακες χειρίστηκαν επιδέξια τον καταπέλτη και αποδείχτηκαν εξαιρετικοί σκοπευτές. Υπέβαλα σχετική αναφορά στη Γαληνότητά του τον Αυτοκράτορα όπου τα εκθέτω όλα. Ασφαλώς θα την ανακοινώσει, όταν το κρίνει σκόπιμο.>>
Ο Ιουστινιανός, όμως, για να σώσει την τιμή των Βένετων, την αποσιώπησε.
Για πολλά χρόνια ακόμη, ύστερα από αυτό, ο Πορφύριος εξακολουθούσε τις επιθέσεις. Οι Πράσινοι, μολονότι ήταν πεπεισμένοι ότι οι Βένετοι είχαν αποδειχτεί δειλοί, δεν έδειξαν προθυμία να γελοιοποιηθούν, προσφέροντας εθελοντικά τον εαυτό τους στην εκστρατεία εξόντωσης του κήτους.
Όλοι γνωρίζαμε ότι ο Πορφύριος, εξαιτίας της κατασκευής του λαιμού του, έτρωγε μόνο ψαρομάνι. Τώρα όμως μας έλεγαν ότι πήρε στο κατόπιν ένα κοπάδι δελφινιών στα ρηχά των εκβολών του Σαγγάριου που χύνεται στη Μαύρη θάλασσα, περίπου 100 μίλια ανατολικά από το Βόσπορο. Αφού έχαψε καμιά δωδεκαριά από δαύτα, βάλθηκε να μασουλάει τα κόκκαλά τους, ώσπου τον βρήκαν κολλημένο στη λάσπη στα ρηχά, πλάι στην ακτή. Φαίνεται ότι ο Πορφύριος μαζί με τα δελφίνια κυνηγούσε ένα τεράστιο κοπάδι μικρών ψαριών και παρασύρθηκε στις σύρτεις από τα δελφίνια. Από τα πέριξ έσπευσαν οι ψαράδες και του ρίχτηκαν με τσεκούρια και σταλίκια. Αυτός ήταν τόσο κολλημένος στη λάσπη, που δεν μπορούσε να σηκώσει την ουρά του και να τους λιανίσει. Ωστόσο φαινόταν αδύνατο να καταβληθεί από τα όπλα τους, γι΄ αυτό κι εκείνοι πέρασαν χοντρά σκοινιά γύρω από το σώμα του και τον τράβηξαν στη στεριά με μακαράδες που στερέωσαν σε δέντρο της όχθης. Ύστερα ήρθαν οι στρατιώτες και τον αποτέλειωσαν με τις μακριές του λόγχες.
Το μήκος του Πορφύριου ήταν 45 μέτρα και το πλάτος στο φαρδύτερό του σημείο 15. Το κρέας του έθρεψε τους κατοίκους της περιοχής για πολλούς μήνες, όσο δεν μπόρεσαν να το φάνε νωπό, το κάπνισαν ή το έριξαν στη σαλαμούρα. Μέσα στο γιγαντιαίο κρανίο του ή μάλλον της –γιατί αποδείχτηκε ότι ήταν θηλυκό- βρήκαν φυτεμένο ένα μακρύ βέλος, αναμφισβήτητα το βέλος εκείνο που κάποτε είχε εκτοξεύσει ο Βελισάριος, αλλά στο λαιμό της δεν υπήρχε κανένα γαλάζιο βλήμα από καταπέλτη…