Κάθε χρόνο, εκατοντάδες νέοι, μαγεμένοι από τον κόσμο της θάλασσας, αποφασίζουν να ασχοληθούν με τα ναυτιλιακά. Οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν), είναι ιδανικές για όσους θέλουν να ακολουθήσουν το ναυτικό επάγγελμα και προσφέρουν πολλαπλές επαγγελματικές διεξόδους. Εάν το όνειρό σου είναι να γίνεις πλοίαρχος ή μηχανικός τότε ο παρακάτω οδηγός θα σου φανεί ιδιαίτερα χρήσιμος στο νέο σου εγχείρημα.
Τι είναι οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού;
Οι Α.Ε.Ν. ανήκουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και είναι δημόσιες σχολές. Υπάγονται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και χωρίζονται σε σχολές πλοιάρχων και σε σχολές μηχανικών.
Ποια είναι τα κριτήρια εισαγωγής στις Α.Ε.Ν.;
Με δύο τρόπους μπορεί να εισαχθεί κάποιος σε μία από τις ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού. Ορισμένοι επιλέγουν να εισαχθούν μετά την διαδικασία των Πανελληνίων εξετάσεων. Άλλοι κάνουν αίτηση, έχοντας μόνο το απολυτήριο Ενιαίου Λυκείου ή το απολυτήριο ΕΠΑΛ. Σε αντίθεση με την εισαγωγή στην ΑΣΠΑΙΤΕ, το 70% των θέσεων των ακαδημιών ανήκουν στους υποψήφιους που έδωσαν Πανελλήνιες ενώ το 30% στους απόφοιτους Λυκείου. Η τελική επιλογή των υποψηφίων που θα εισαχθούν στην σχολή γίνεται από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας βάσει του τελικού βαθμού τους.
Επιπλέον, για να εισαχθείς σε κάποια ναυτική σχολή, θα πρέπει να έχεις την ελληνική ιθαγένεια και να μη έχεις συμπληρώσει το 27ο έτος της ηλικίας σου. Είναι σημαντικό, επίσης, να γνωρίζεις πολύ καλή κολύμβηση καθώς θα εξεταστείς σε κολυμβητήριο, πριν την εισαγωγή σου και να είσαι υγιής. Ακόμα, δε γίνεται δεκτός, όποιος έχει τιμωρηθεί με στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων ή έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή φυλάκιση για λαθρεμπόριο ναρκωτικών.
Πόσες Α.Ε.Ν. υπάρχουν στην Ελλάδα;
Συνολικά, υπάρχουν έντεκα Α.Ε.Ν. Αυτές βρίσκονται διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα και είναι οι εξής:
Α.Ε.Ν Ασπροπύργου
Α.Ε.Ν Μακεδονίας
Α.Ε.Ν Ηπείρου
Α.Ε.Ν Κύμης
Α.Ε.Ν Ιονίων Νήσων
Α.Ε.Ν Χίου
Α.Ε.Ν Ύδρας
Α.Ε.Ν Οινουσσών
Α.Ε.Ν Σύρου
Α.Ε.Ν Κρήτης και
Α.Ε.Ν Καλύμνου.
Ας τις δούμε πιο αναλυτικά.
Η Α.Ε.Ν της Ύδρας είναι η αρχαιότερη σχολή πλοιάρχων σε όλο τον κόσμο. Ιδρύθηκε το 1749 ως ‘Σχολείο του Αγίου Βασιλείου’. Έπειτα εξελίχθηκε στη ‘Ναυτική της Ύδρας Σχολή’. Σε αυτή, δίδασκαν ξένοι καθηγητές, κυρίως Ιταλοί και Πορτογάλοι, τη ναυτική τέχνη και ξένες γλώσσες. Το 1930 ονομάστηκε ‘Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας Ύδρας’ και η φοίτηση σε αυτή έγινε πλέον δημόσια. Στην Γερμανοϊταλική κατοχή, οι Ιταλοί κατέλαβαν τη σχολή για να εγκαταστήσουν το στρατηγείο τους. Η σχολή μεταφέρθηκε στην Αθήνα, στον Πειραιά και στην Καστέλα. Από την 1η Νοεμβρίου του 1949, οι τάξεις της σχολής επέστρεψαν στην Ύδρα όπου βρίσκονται μέχρι και σήμερα.
Η δεύτερη ναυτική σχολή που απέκτησε η Ελλάδα, ήταν αυτή του Ασπροπύργου. Ιδρύθηκε το 1951 και έχει την ειδικότητα των πλοιάρχων και των μηχανικών. Πρόκειται για την μεγαλύτερη σχολή της χώρας με τους περισσότερους φοιτητές. Το ότι βρίσκεται κοντά στην Αθήνα και στον Πειραιά, την καθιστά ως πρώτη επιλογή για χιλιάδες υποψήφιους. Και αυτό γιατί διευκολύνεται η εύρεση πρακτικής άσκησης σε ναυτιλιακή εταιρεία αλλά και η διεκπεραίωση διαφόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών. Επίσης, μέχρι το 2008, ήταν η μόνη σχολή που δέχονταν τη φοίτηση γυναικών. Πλέον, οι γυναίκες γίνονται δεκτές σε όλες τις Α.Ε.Ν.
Το 1955, λίγα χρόνια μετά την ίδρυση της Α.Ε.Ν. Ασπροπύργου, ιδρύθηκε η ακαδημία της Κύμης με την ειδικότητα των πλοιάρχων. Η ίδρυση της, οφείλεται στον τότε Υπουργό Εμπορικής Ναυτιλίας Γεώργιο Βογιατζή και στον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή. Τα πρώτα χρόνια ίδρυσης της, αντιμετώπισε αρκετές δυσκολίες, εξαιτίας της απόστασης από τα μεγάλα αστικά κέντρα. Παρόλα αυτά, η συμβολή της στην ελληνική ναυτιλία ήταν πολύ σημαντική. Σήμερα, η σχολή βρίσκεται πολύ κοντά στο λιμάνι της Κύμης και οι σπουδαστές διαμένουν μέσα σε αυτή.
Από το 1961, στην παραλία της Ερμούπολης της Σύρου, βρίσκεται η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού για πλοίαρχους. Στεγάζεται στο ίδιο κτίριο που φιλοξενούνταν η Αγγλική Τηλεγραφική Εταιρεία τον προπερασμένο αιώνα. Το 1965, ιδρύθηκε η Α.Ε.Ν. των Οινουσσών και η Α.Ε.Ν. της Χίου. Στη σχολή των Οινουσσών, φοιτούν μόνο όσοι επιθυμούν την ειδικότητα των πλοιάρχων. Κάθε χρόνο φοιτούν στη συγκεκριμένη ακαδημία περίπου 100 με 120 σπουδαστές. Επίσης, η σχολή διαθέτει κοιτώνες για άρρενες σπουδαστές, βιβλιοθήκη και αίθουσα ψυχαγωγίας καθώς και αίθουσες προσομοιωτών γέφυρας και ραδιοεπικοινωνιών, ναυτικής τέχνης, πληροφορικής, χαρτών και αίθουσες διδασκαλίας. Στη ναυτική σχολή της Χίου, υπάρχει διαθέσιμη μόνο η ειδικότητα των Μηχανικών. Ιδρύθηκε από τους εφοπλιστές Κ.Καρρά και Ι. Χανδρή. Είναι μικτής φοίτησης και οι σπουδαστές επιλέγουν τον τρόπο φοίτησης (εξωτερική ή εσωτερική).
Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Μακεδονίας ιδρύθηκε το 1969. Αρχικά λειτουργούσε μόνο σαν σχολή μηχανικών ενώ η σχολή πλοιάρχων προστέθηκε το 1975. Βρίσκεται κοντά στο Δήμο Νέας Μηχανιώνας και δεν παρέχει την δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης για τους σπουδαστές. Κοντά στην Α.Ε.Ν. στεγάζεται το κτήριο της σχολής Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων. Επίσης, από το 2019 λειτουργεί εντός της Ακαδημίας το Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού Πλοιάρχων και Μηχανικών Μακεδονίας.
Το 1972 λειτούργησε για πρώτη φορά η ναυτική σχολή της Κρήτης στην οποία υπήρχε αρχικά μόνο η ειδικότητα των μηχανικών. Αργότερα, το 1981, ξεκίνησε και η ειδικότητα των πλοιάρχων. Βρίσκεται στη Σούδα Χανίων και παρέχει τη δυνατότητα στους φοιτητές να διαμένουν στους κοιτώνες της μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους ενώ κάθε χρόνο υποδέχεται περίπου 200-250 φοιτητές. Στο Βαθύ της Πρέβεζας, βρίσκεται η Α.Ε.Ν. Ηπείρου. Ιδρύθηκε το 1973 και μέχρι το 1992 λειτουργούσε σαν σχολή ραδιοτηλεγραφητών. Η σχολή πλοιάρχων λειτούργησε παράλληλα το 1991. Παρέχεται η δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης στους εκπαιδευόμενους.
Η ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ιονίων Νήσων, ιδρύθηκε το 1966. Αρχικά ονομαζόταν ‘Σχολή Κεφαλληνίας’ ενώ το 1998 μετονομάστηκε σε ‘Α.Ε.Ν. Ιονίων Νήσων’. Βρίσκεται στο Αργοστόλι και παρέχει μόνο την ειδικότητα των πλοιάρχων.
Πως γίνεται η φοίτηση στις Α.Ε.Ν;
Οι φοιτητές των ακαδημιών του Εμπορικού Ναυτικού ακολουθούν το σύστημα της Εναλλασσόμενης Εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση, δηλαδή, εναλλάσσεται μεταξύ σχολής και πλοίου. Συνολικά, η εκπαίδευση διαρκεί τέσσερα χρόνια με τη θεωρητική κατάρτιση να ολοκληρώνεται στα έξι εξάμηνα και τη θαλάσσια πρακτική εκπαίδευση να διαρκεί δύο εξάμηνα. Όταν τελειώσει το πρώτο εξάμηνο, οι σπουδαστές λαμβάνουν το Ναυτικό Φυλλάδιο και ψάχνουν μια ναυτιλιακή εταιρεία που θα τους προσλάβει στη θέση του Δόκιμου Πλοίαρχου/Μηχανικού. Μόλις τελειώσει το εκπαιδευτικό τους ταξίδι συνεχίζουν με τις θεωρητικές σπουδές του Β΄ και του Γ΄ Εξαμήνου.
Στη συνέχεια, κάνουν και το δεύτερο τους εκπαιδευτικό ταξίδι. Όταν επιστρέψουν από αυτό, ακολουθούν τα δύο τελευταία χρόνια της σχολής. Κατά τη διάρκεια των οποίων πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά ταξίδια για τα οποία οι σπουδαστές αμείβονται. Οι απόφοιτοι της ειδικότητας των Πλοίαρχων, χρειάζεται να κάνουν επιπλέον δύο εβδομάδες ειδική πρακτική και θεωρητική εκπαίδευση. Αυτή γίνεται στο ΚΕΣΕΝ Ραδιοτηλεγραφητών, στη σχολή του Ασπροπύργου και είναι αναγκαία για την απόκτηση του διπλώματος Πλοιάρχου Γ’ Τάξης Εμπορικού Ναυτικού.
Ποιες είναι οι προοπτικές εξέλιξης μετά την αποφοίτηση;
Οι απόφοιτοι των Ακαδημιών, εξελίσσονται σε Β΄ Πλοιάρχους ή Μηχανικούς. Έπειτα, προάγονται σε Α’ Πλοιάρχους ή Μηχανικούς με προαπαιτούμενο την 36μηνη θαλάσσια υπηρεσία. Επίσης, μπορούν να εργαστούν και σε διάφορες ναυτιλιακές εταιρείες ή να γίνουν Αξιωματικοί του Λιμενικού Σώματος ύστερα από εξετάσεις.
Η ναυτιλία είναι συνυφασμένη με την ελληνική παράδοση. Όλες οι παραπάνω ακαδημίες και οι σπουδαστές τους, βοηθούν να συνεχιστεί αυτή η παράδοση και παράλληλα ενισχύουν το δυναμικό της χώρας μας στο συγκεκριμένο τομέα.