Της
Ιωάννας Σφακιανάκη
Ο Ιωάννης Παστρικάκης μοναχογιός του γιατρού Γεωργίου Παστρικάκη και της Σοφίας το γένος Γραικού, γεννήθηκε στις Αρχάνες Ηρακλείου Κρήτης στις 14 Δεκεμβρίου 1894.
Ο πατέρας του Γεώργιος, ήταν από το Γαβαλοχώρι Αποκορώνου Χανίων και το 1894 υπηρετούσε ως γιατρός στις Αρχάνες. Το 1897 δε, ήταν γιατρός του Τάγματος Επιλέκτων Κρητών.
Ο Παστρικάκης τελείωσε το Δημοτικό στις Αρχάνες και το Ελληνικό Γυμνάσιο στο Ηράκλειο.
Στις 18 Σεπτεμβρίου 1910 μπήκε στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων (ΣΝΔ). Κατά την κήρυξη των Βαλκανικών Πολέμων στη Σχολή φοιτούσαν μόνο πρωτοετείς και τριτοετείς διότι το 1909 και το 1911 δεν είχαν καταταγεί Δόκιμοι.
Ως τριτοετής Ναυτικός Δόκιμος είχε πρωτοστατήσει στις προσπάθειες να πεισθεί το Υπουργείο Ναυτικών να επιτρέψει στους νεαρούς δοκίμους να συμμετάσχουν στην προσπάθεια της πατρίδος να απελευθερώσει τα σκλαβωμένα ακόμα χώματα της από τον Τούρκικο ζυγό.
Για το σκοπό αυτό παρακάλεσε πολλές φορές τον υπουργό των Ναυτικών Νικόλαο Στράτο ακόμη και τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο που τύχαινε να είναι νονός του. Έτσι ο Ιωάννης Παστρικάκης με τους υπόλοιπους τριτοετείς συμμαθητές του τοποθετήθηκαν στον Στόλο του Αιγαίου και έλαβαν μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις.
Ο Ιωάννης Γ. Παστρικάκης με τους υπόλοιπους τριτοετείς συμμαθητές του ονομάστηκε Δόκιμος Αρχικελευστής και επέβη σε πλοίο του Ελληνικού Στόλου (Στόλο του Αιγαίου) .
Το σχετικό διάταγμα όριζε ότι διατίθενται μόνο στην υπηρεσία των αποβατικών αγημάτων και ότι μετά το τέλος της επιστρατεύσεως θα επανέρχονταν στη Σχολή προκειμένου να συνεχίσουν τα μαθήματά τους.
Βρήκε ηρωικό θάνατο μαζί με άλλους συντρόφους του μαχόμενος για την απελευθέρωση του νησιού στις 15 Νοεμβρίου 1912.
Στη Χίο πήγε εκτελώντας χρέη αξιωματικού αποβατικού αγήματος, και συμμετείχε στην κατάληψη του υψώματος Σελλάδα του Αίπους και στην απελευθέρωση της νήσου, όπου και τραυματίστηκε θανάσιμα κατά την επίθεση εναντίον θέσεων της τούρκικης φρουράς στις 16 Νοεμβρίου 1912.
Άφησε την τελευταία του πνοή την επομένη ημέρα (17/11/1912) σε ηλικία 18 ετών.
Ο ίδιος ο επικεφαλής του αγήματος Ιωάννης Δεμέστιχας αναφέρει:
«Ολίγον προ της Δύσεως ανεπήδησαν αιφνιδίως και σχεδόν έμπροσθέν μας, όμοιοι με δαίμονες της κολάσεως, Τούρκοι στρατιώται. Εφόρουν όλοι μακρούς μανδύας, είχον ξιφολόγχας επι των όπλων και εκτράτουν ανά μίαν χειροβομβίδα έκαστος. Δια να ενθαρρύνω τους άνδρας μου διέταξα αμέσως εφ’ όπλου λόγχην και πύρ ταχύ. Επηκολούθησε δαιμονιώδης θόρυβος. Αλλ΄η ορμή των επιτιθέμενων δεν εκάμθη…Εις την αριστερά πτέρυγα ο νεαρός δόκιμος Παστρικάκης ανέπτυξεν αυνήθη τόλμην, και εξακολούθησε μαχόμενος και διευθύνων τους άνδρας του χωρίς ουδέ στιγμήν να καμφθή. Ο ατυχής δεν επέζησεν, όπως συνεχίσει το στάδιον του, το οποίον τόσον ενδόξως ήρχιζε. Σφαίρα εχθρική έδωκε τέλος εις την ευγενική του ύπαρξιν».
Οι νεκροί της Σελλάδας τάφηκαν μετά την εγκατάλειψη του Αίπους από τις Ελληνικές δυνάμεις στις 22 Νοεμβρίου από Πυτιανούς που αγγάρευσε ο επικεφαλής Τούρκος ανθυπολοχαγός Εμβέρ. Ήταν ο ίδιος αξιωματικός που σύμφωνα με τον δάσκαλο Ι. Βαριαδάκη κατά την μέρα της επιβιβάσεως και του απόπλου των πλοίων με τους Τούρκους αιχμαλώτους φανέρωσε στους Βρονταδούσιους Ιωάννη Γλύκα και Δημήτριο Γέμελο το τόπο ταφής του Ι. Γ. Παστρικάκη. Έτσι 45 ημέρες μετά το θάνατό του, με φροντίδα της επιτροπής του Αγίου Γεωργίου εντοπίστηκε ο τάφος, ξεθάφτηκε το σώμα του ήρωα, τοποθετήθηκε σε τσίγκινη θήκη και μεταφέρθηκε στο ναό. Την επομένη, 8 Φεβρουαρίου 1913 μεταφέρθηκε στη Μητρόπολη Χίου και στις 4 το απόγευμα έγινε η κηδεία του, παρουσία και της μητέρας του Σοφίας Γ. Παστρικάκη και τάφηκε στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, κοντά στον σύντροφό του Νικόλαο Ρίτσο.
Η προτομή του τοποθετήθηκε στον κήπο της Σχολής για να θυμίζει τον Πρώτο Ναυτικό Δόκιμο που εφονεύθη σε πεδίο μάχης.
Το 1915 έγινε η ανακομιδή των λειψάνων των πεσόντων. Η χαροκαμένη, μα ηρωΐδα μάνα του Ιωάννη Παστρικάκη ήρθε ξανά στη Χίο το 1928 και παρέδωσε τα οστά του παιδιού της στην επιτροπή του Αγίου Γεωργίου λέγοντας: «Γνωρίζω καλώς τας τιμάς που αποδίδετε κατ΄ έτος εις το παιδί μου. Γι’ αυτό κι εγώ δεν τα παίρνω μαζί μου στην Κρήτη, αλλά τα αφήνω σε εσάς. Σ΄ εσάς ανήκουν»
Στην εφημερίδα ΠΑΛΙΓΓΕΝΕΣΙΑ της 23ης Δεκεμβρίου 1912 στο 40πενθήμερο μνημόσυνο δημοσιεύτηκε η νεκρολογία του. Ο δυστυχής πατέρας του ο ιατρός Γεώργιος Παστρικάκης απήντησε σε συλλυπητήρια επιστολή, που του εστάλη εκ των Αθηνών:
«Ο θάνατός του με υστέρησε πολυτίμου τέκνου, αποτελούντος την πηγήν και το κέντρον πάσης ελπίδος, επί της οποίας ερείδετο η ευτυχία μου` εν τούτοις διαλύει οπωσδήποτε το πένθιμον της ψυχής μου σκότος το γεγονός, ότι εχάθη επί του πεδίου της τιμής, χάριν της αναγεννήσεως της Ελληνικής πατρίδος, του εθνικού μεγαλείου της ελευθερίας και του Ελληνικού ιδεώδους».
Ο πρωτοετής Δόκιμος Ιωάννης με τον πατέρα του ιατρό Γεώργιο Παστρικάκη.
Μια φωτογραφία που μας παρείχε ο απόστρατος ταξίαρχος Π/Ζ κ. Εμμανουήλ Καλαθάκης.
Πιο πολλά εδώ